Museummagazine ZAAL Z sprak met Beeldend kunstenaar Sharon Van Overmeiren (°1985). Ze selecteert prenten uit de verzameling van het Museum Plantin-Moretus voor de expo 'A topological Boulevard'. Of hoe kunstenaars-curatoren alternatieve manieren van kijken in het KMSKA binnenbrengen.

Door Koen Bulckens

Voor dit project ging je aan de slag met de rijke verzameling prenten en tekeningen van Museum Plantin-Moretus. Hoe gebruik je oude kunst in je artistieke praktijk?

Sharon Van Overmeiren ‘Ik maak objecten in ceramiek die ontstaan door het samenvoegen van verschillende vormen: dat gaat van oude artefacten en grote kunstwerken tot elementen uit de popcultuur en “ronddwarrelend cultureel afval”. Het resultaat is tegelijk bevreemdend en vertrouwd, omdat je alle elementen wel van ergens kent, terwijl het geheel nieuw is. Ik verwijs daarom ook vaak naar mijn ceramiek als “fictieve sculpturen”.’

‘Het gelijkstellen en samenbrengen van uiteenlopend bronnenmateriaal is de kern van mijn werk. In ons dagelijks leven verdelen we alles in categorieën en hokjes: dit object hoort hierbij, een ander hoort dáárbij. Die categorieën zijn voor mij bedrog. Alles in de kosmos is opgebouwd uit dezelfde elementen, dezelfde stof. Ik richt me op de gelijkenis, niet op de verschillen tussen de dingen. Zo leg ik de relaties tussen objecten bloot.’

Via welke kanalen kom je bij je inspiratiebronnen?

‘Ze komen tot mij via verschillende wegen. Soms door museumbezoeken of reizen, maar nog vaker via boeken of het internet. Het maakt me eigenlijk niet veel uit of ik een bepaalde vorm via een reproductie ontmoet of niet. Als een spons absorbeer ik permanent nieuwe vormen, ook in het dagelijkse leven. Neem nu een kreeft en een croissant. Ze hebben alle twee dezelfde structuur, die is geschikt als een soort van schubbending. Als je zo’n gelijkenis eenmaal opmerkt, ben je vertrokken en begin je meer voorbeelden te zien. Zo gaat het ook als ik werk maak. Ik rijg vormen aan elkaar. De ene brengt me naar een andere en zo verder.’

Wat krijgen de bezoekers te zien in het prentenkabinet van het KMSKA?

‘In totaal selecteerde ik zo’n zestig werken uit de verzameling van Museum Plantin-Moretus: tekeningen, prenten en boeken. Ik bracht ze onder in elf reeksen, door te vertrekken van vormelijke gelijkenissen. Soms springen die onmiddellijk in het oog, soms is het even zoeken. Er wordt ook één eigen werk aan de presentatie toegevoegd, om de link met mijn artistieke logica te maken.’

‘In de presentatie worden de kunstwerken niet geïdentificeerd met klassieke labels. Enkel de naam die ik voor elke reeks verzon zal te zien zijn. Zo wordt de bezoeker uitgedaagd om de werken op een andere manier te verkennen. Ik hoop dat de mensen op deze uitnodiging ingaan, maar geen paniek: we voorzien ook in een hand-out met standaard objectinformatie – kunstenaar, datum, titel – voor wie daar een onstilbare honger naar heeft.’

Geef eens een specifiek voorbeeld van die vormelijke gelijkenissen?

‘De reeks Double Dates bestaat uit duo’s waarvan er één de werkwijze goed duidelijk maakt. Het gaat om een kleurrijke tekening van een dansend koppel en een ontwerpschets voor een juweel met parels. Het zijn twee beelden met een “leeftijdsverschil” van eeuwen, maar ondanks hun aparte geschiedenis kunnen ze elkaar ook verrijken. Het zijn ook allebei trosjes: de ene is een tros parels de andere een tros mensen. Mijn geest maakt spontaan nog meer associaties. Zo doen de parels plots aan ballonnen denken door de feestelijke sfeer van de dansers.’

De verzameling van Museum Plantin-Moretus is gigantisch. Hoe ging je te werk voor je selectie van zestig werken?

‘Ik wilde vooral niet blijven steken in een reeks canonieke beelden, topstukken of werken van bekende kunstenaars. Alle bestaande hiërarchieën die werk uitsluiten wilde ik omverduwen. Daarom nam ik me voor eerst alles te bekijken. Ik probeerde te werken als een kind of een computer, zonder vooroordelen of vooringenomenheid.’

‘De online collectiecatalogus van Museum Plantin-Moretus telt zowat 90.000 records. Ik begon bij één en klikte dan op “volgende”. En dan nog eens. Uren en uren bekeek ik beelden, steeds ontdaan van alle achtergrondinformatie. Na drieduizend objecten had ik een idee van de diversiteit van de verzameling. Dan kwamen ook al de eerste associaties naar boven, vormen die bij elkaar passen.’

Wat hoop je te bereiken met dit project?

‘Ik wil geen plaats innemen, maar plaats vrijmaken. Niet iets zeggen, maar ervoor zorgen dat er iets gezegd kan worden. Onbevangen vormen aanschouwen is bevrijdend. Mijn bedoeling – zowel met mijn eigen werk als met deze tentoonstelling – is dat mensen die vrije houding overnemen. Zowel in het kijken naar kunst als naar de rest van de wereld.’

Dit artikel verscheen eerder in ZAAL Z. Vier keer per jaar neemt ZAAL Z je mee in de wereld van het KMSKA en zijn collectie. Met inspirerende interviews, boeiende diepteartikels en leuke nieuwtjes. Abonneer je snel.