In 1914 maakt Jules Schmalzigaug het eerste Belgische abstracte schilderij: Ontwikkeling van een thema in rood: carnaval. Het verdween daarna 100 jaar van de radar. In 2015 kwam het werk in Zwitserland weer aan de oppervlakte. Kunstverzamelaar en -handelaar Ronny Van de Velde verwierf er het werk. Op vraag van het KMSKA koopt het Topstukkenfonds van de Vlaamse overheid dit werk aan. Het schilderij zal in het vernieuwde museum tentoongesteld worden. Zo krijgt het de context die het verdient.
Pionier met zwier
Jules Schmalzigaug neemt in 1914 deel aan de spraakmakende internationale groepstentoonstelling van het futurisme Esposizione Libera Futurista Internazionale in Rome. Met vijf futuristische schilderijen, én Ontwikkeling van een thema in rood: Carnaval. Het is met Carnaval dat zijn uitzonderlijke talent komt bovendrijven en de Belgische abstracte avant-garde een nieuw, vroeg en zwierig beginpunt krijgt. Zijn werk is totaal anders dan de beter gekende geometrisch abstracte stijl van interbellumkunstenaars als Jozef Peeters en Victor Servranckx.
Kleur pur sang
Schmalzigaug vroeg zich af waar het ‘zingend rood’ van Rubens in de moderne kunst gebleven was. Hij koesterde de ambitie om uit te groeien tot een moderne meester van spectaculaire kleuren.
"Ik leef in het midden van een prisma. En het resultaat van die kleurrijke hypnose? Iets vleselijks, rillingen in de onderbuik – een testiculaire emotie. Waarom? Het instinct van het carnaval. "
Ontwikkeling van een thema in rood: Carnaval is één en al vrije expressie, een levendige spel van onvermengde kleurpigmenten. Kleur pur sang! Wonend en werkend in Venetië, kreeg Schmalzigaugs werk in eigen land geen enkele erkenning of weerklank. Hij vlucht tijdens W.O.I naar Den Haag waar hij zich in 1917 van het leven beneemt. Carnaval blijft achter in Italië.
100 jaar spoorloos
Pas eind 2015 duikt het schilderij opnieuw op in een Zwitsers veilinghuis. Al die tijd was het achtergebleven in een Italiaanse privéverzameling. Dankzij de Antwerpse Kunstverzamelaar en -handelaar Ronny Van de Velde kwam het werk voor het eerst naar België. Op vraag van het KMSKA bood Van de Velde het werk recent aan bij het Topstukkenfonds van Vlaamse overheid. Het Topstukkenfonds geeft het werk immers in langdurige bewaring aan het KMSKA, de uitdrukkelijke wens van Ronny Van de Velde.
"Het is in het vernieuwde KMSKA, met Rubens en Ensor als de twee belangrijkste pijlers, dat Schmalzigaug zijn plek in de rijke coloristische traditie kan vervullen. Deze moderne meester kan nu eindelijk volledig naar waarde geschat worden. "