Over dit
werk
Object details
- Titel:
- De man in de stoel
- Datum:
- 1876
- Medium:
- olieverf op doek
- Afmetingen:
- 79 × 63 cm
- Inventaris nummer:
- 1845
- Inscripties:
- rechts onder: Henri De Braekeleer
Meer over dit werk
De Braekeleer leverde van 1869 tot 1876 42 schilderijen aan de Brusselse kunsthandelaar Gustave Coûteaux, waaronder op 1 april 1876 dit doek. Het schilderij was in de zomer van 1876 te zien op de Driejaarlijkse Kunsttentoonstelling in Antwerpen en werd naderhand door de weduwe Coûteaux voor 7000 Belgische frank aan de Brusselse industrieel Eugène Marlier verkocht.
Het schilderij toont een hoek in de vergaderzaal van de Antwerpse brouwersgilde, op de eerste verdieping van het Waterhuis of Brouwershuis in de huidige Adriaan Brouwerstraat. Dat liet ondernemer Gilbert van Schoonbeke in 1554 bouwen aan de Eerste Antwerpse Vliet om vandaar uit water te verspreiden naar de brouwerijen in de Antwerpse Nieuwstad. Vanaf 1582 gebruikten de brouwers het gebouw ook als gildehuis en in de loop van de 17de eeuw werd de grote kamer op de eerste verdieping met goudleder behangen en kwam er een monumentale schouw.
Omstreeks het midden van de 19de eeuw herontdekten Henri Leys en andere kunstenaars het historische interieur en gebruikten ze het als decor voor historische taferelen. Het gebouw is sedert 1942 als monument beschermd en is inmiddels door zijn bouwvallige toestand gedeeltelijk ontmanteld.
Op elf schilderijen van De Braekeleer is het Brouwershuis te zien: de trap, de overloop en meestal een hoek in de vergaderzaal. Af en toe figureren er personages maar het gaat nooit om historische taferelen. Het historische goudleerbehang krijgt meestal een prominente plaats. Misschien koos De Braekeleer dit onderwerp uit Antwerps chauvinisme of Belgisch nationalisme, of louter uit nostalgie. Als personages treden in zijn werk vanaf 1870 meestal vertegenwoordigers van de provinciale, kleinsteedse bevolking op die het ouderwetse, rustige karakter van de voorstelling versterken.
De lichtinval en organisatie van de compositie leiden het oog van de toeschouwer naar het hoofd van de man die rechts van de denkbeeldige middenas van de compositie zit. Is hij in een zwaarmoedige bui of alleen vermoeid? We weten het niet. Het was tot nog toe niet mogelijk om de man te identificeren. We weten ook niet of De Braekeleer hem afbeeldde als een alter ego van zichzelf. De Braekeleer schilderde tal van studies op locatie en maakte ter voorbereiding van bepaalde composities meerdere voorstudies. Daarin zocht hij vooral naar een bevredigend gebruik van een of meer personages. Uit zijn briefwisseling weten we dat hij het wenselijk vond om een schilderij zoveel mogelijk op locatie en naar levend model te realiseren.
In 1887 gaf Eugène Marlier het schilderij in bruikleen voor het 4de Salon van de Brusselse avant-gardekring Les XX; sedertdien staat het doek bekend als De man in de stoel. De man zit in een 17de-eeuwse zetel, onder het ontwerp van Giovanni Antonio Pellegrini voor het schilderij met de voorstelling van de Vier elementen der Brouwers, dat Pellegrini omstreeks 1716 voor de Antwerpse brouwers schilderde. Op een console daarboven staat het 18de-eeuwse beeld van de patroon van de brouwers, de heilige Arnoldus van Soissons.
De Braekeleer benaderde de weergave van dit interieur als een 19de-eeuwse plein-airist, die in de eerste plaats wilde tonen hoe het licht bijzondere karakteristieken van de fysische wereld, het spel van de openstaande vensters en luiken of de vaak verweerde of beduimelde toestand van de materialen laat zien. De hele voorstelling wemelt van de verticale, horizontale en schuine lijnen.
Het schilderij toont een hoek in de vergaderzaal van de Antwerpse brouwersgilde, op de eerste verdieping van het Waterhuis of Brouwershuis in de huidige Adriaan Brouwerstraat. Dat liet ondernemer Gilbert van Schoonbeke in 1554 bouwen aan de Eerste Antwerpse Vliet om vandaar uit water te verspreiden naar de brouwerijen in de Antwerpse Nieuwstad. Vanaf 1582 gebruikten de brouwers het gebouw ook als gildehuis en in de loop van de 17de eeuw werd de grote kamer op de eerste verdieping met goudleder behangen en kwam er een monumentale schouw.
Omstreeks het midden van de 19de eeuw herontdekten Henri Leys en andere kunstenaars het historische interieur en gebruikten ze het als decor voor historische taferelen. Het gebouw is sedert 1942 als monument beschermd en is inmiddels door zijn bouwvallige toestand gedeeltelijk ontmanteld.
Op elf schilderijen van De Braekeleer is het Brouwershuis te zien: de trap, de overloop en meestal een hoek in de vergaderzaal. Af en toe figureren er personages maar het gaat nooit om historische taferelen. Het historische goudleerbehang krijgt meestal een prominente plaats. Misschien koos De Braekeleer dit onderwerp uit Antwerps chauvinisme of Belgisch nationalisme, of louter uit nostalgie. Als personages treden in zijn werk vanaf 1870 meestal vertegenwoordigers van de provinciale, kleinsteedse bevolking op die het ouderwetse, rustige karakter van de voorstelling versterken.
De lichtinval en organisatie van de compositie leiden het oog van de toeschouwer naar het hoofd van de man die rechts van de denkbeeldige middenas van de compositie zit. Is hij in een zwaarmoedige bui of alleen vermoeid? We weten het niet. Het was tot nog toe niet mogelijk om de man te identificeren. We weten ook niet of De Braekeleer hem afbeeldde als een alter ego van zichzelf. De Braekeleer schilderde tal van studies op locatie en maakte ter voorbereiding van bepaalde composities meerdere voorstudies. Daarin zocht hij vooral naar een bevredigend gebruik van een of meer personages. Uit zijn briefwisseling weten we dat hij het wenselijk vond om een schilderij zoveel mogelijk op locatie en naar levend model te realiseren.
In 1887 gaf Eugène Marlier het schilderij in bruikleen voor het 4de Salon van de Brusselse avant-gardekring Les XX; sedertdien staat het doek bekend als De man in de stoel. De man zit in een 17de-eeuwse zetel, onder het ontwerp van Giovanni Antonio Pellegrini voor het schilderij met de voorstelling van de Vier elementen der Brouwers, dat Pellegrini omstreeks 1716 voor de Antwerpse brouwers schilderde. Op een console daarboven staat het 18de-eeuwse beeld van de patroon van de brouwers, de heilige Arnoldus van Soissons.
De Braekeleer benaderde de weergave van dit interieur als een 19de-eeuwse plein-airist, die in de eerste plaats wilde tonen hoe het licht bijzondere karakteristieken van de fysische wereld, het spel van de openstaande vensters en luiken of de vaak verweerde of beduimelde toestand van de materialen laat zien. De hele voorstelling wemelt van de verticale, horizontale en schuine lijnen.
Verwervingsgeschiedenis
Verzameling Gustave Coûteaux, Brussel, verzameling weduwe Coûteaux, Brussel, in 1876; verzameling Eugène Marlier, Brussel, in 1880, in 1905; verzameling baron Georges Caroly, Antwerpen; geschonken aan het museum door baron Georges Caroly, Antwerpen, 1920.
schenking van: baron Georges Caroly, 1920
schenking van: baron Georges Caroly, 1920
Copyright en legaal
Deze afbeelding mag gratis gedownload worden. Voor professioneel gebruik of meer informatie kun je het contactformulier invullen. Lees hier meer.
