Krasse Koppen
Bruegel, Rubens en Rembrandt

In het najaar van 2023 staat het gezicht centraal in de eerste grote tentoonstelling na opening. We tonen de ontwikkeling van een nieuw genre, dat van de tronie.

In de 17de eeuw piekt immers de interesse voor de tronie, het oude woord voor gezicht. Kunstenaars als Peter Paul Rubens, Rembrandt en Johannes Vermeer zetten al hun talent om het gelaat te schilderen. Tronies zijn vaak kleine werkjes, verbluffend geschilderd, getekend of gegraveerd. In deze intieme werken kom je dichter dan ooit bij de kunstenaar. Nooit eerder kwam het genre zo uitgebreid aan bod. Voor Krasse koppen brengt het KMSKA maar liefst 76 nationale en internationale topstukken samen, de meest sprekende exemplaren.

In de 16de en de 17de eeuw zorgen kunstenaars voor een aardverschuiving. Ze weken het gezicht, het hoofd, los uit de context van Bijbelse en mythologische taferelen. Om het afzonderlijk en in al zijn glorie te tonen. Om ermee te spelen, het te bestuderen, te voorzien van kostuums en gekke bekken. Krasse koppen gaat niet over portretten. Vooral niet over portretten, eigenlijk. Kunstenaars als Rubens, Rembrandt en Vermeer gebruiken op eigen initiatief anonieme modellen voor hun creatieve experimenten. Mensen die we niet hoeven te herkennen. Die vrijwillig hun portretrecht afstonden zonder naamsvermelding te wensen. Het zijn die koppen die we tonen. Heel gewone mensen, mensen zoals jij en ik. Waarbij het gezicht zijn eigen verhaal vertelt.

In Krasse koppen volg je de evolutie van het genre via vijf thema’s. Van een prelude in de 15de eeuw tot uitlopers in de 19de eeuw, met als belangrijkste focus kunst uit de 17de eeuw. Rubens en Rembrandt zijn de gidsen tijdens deze expo, telkens opnieuw kom je hen weer tegen.

Het menselijk gezicht is alomtegenwoordig. In reclame, als selfies, op TikTok. Het lijkt alsof we altijd al zo omringd waren door gezichten. Maar niets is minder waar. Om tot dit punt te komen hebben we een heel parcours doorlopen. Krasse koppen neemt je mee op een wonderlijke tijdreis naar de 16de en 17de eeuw. Het is een één op één ontmoeting met karaktervolle individuen, persoonlijk en intiem. We geloven tegelijk dat ‘doen’ aanzet tot een andere manier van kijken. Je mag je dus ook even kunstenaar wanen om zelf een (digitale) tronie te maken. Met bijzondere hoofddeksels, een grappige expressie of opvallende lichtwerking. Tussen de expozalen in, als rustmomentje. 

Deze tentoonstelling is een samenwerking tussen KMSKA en National Gallery of Ireland. Na afloop in het KMSKA reist de tentoonstelling verder naar Dublin (24.02.2024 – 26.05.2024).