Over dit
werk
Object details
- Titel:
- Luis de Benavides Carillo, markies van Caracena, landvoogd van de Spaanse Nederlanden
- Datum:
- 1664
- Medium:
- marmer
- Afmetingen:
- 97,5 × 73 × 46 cm, 270,5kg
- Inventaris nummer:
- 701
Meer over dit werk
De adellijke Luis de Benavides Carrillo (1608-1668), markies van Caracena uit het Spaanse Valencia, bouwde een briljante militaire carrière uit en was een geëngageerd politicus. In 1658 volgde hij Don Juan II van Oostenrijk op als gouverneur van de Spaanse Nederlanden. Nadat hij bij koning Filips IV de oprichting van de Antwerpse academie had bepleit, opende die in 1663 haar deuren. Als dank besloot het Sint-Lucasgilde een borstbeeld op te richten.
In 1664 kreeg Artus Quellinus I de opdracht om het portret te realiseren. Het gilde leverde het marmer voor de uitvoering. De gerenommeerde beeldhouwer woonde toen in Amsterdam, waar hij werkte aan de decoratie van het stadhuis (nu Paleis op de Dam; zie ook het terracottamodel Apollo en Python, KMSKA inv.nr. IB00.050). In oktober reisde hij naar Brussel om daar een model in klei ‘naer het leven’ te maken. Dit bozzetto bleef niet bewaard, maar staat vermeld als ‘Marcquis Carracena, geboetseert, scheytse van Artus Quellinus’ in de sterfhuisinventaris van Erasmus Quellinus II, de broer van de beeldhouwer (1678).
Het was niet ongebruikelijk dat een beeldhouwer voor prestigieuze opdrachten poseersessies inlaste, zelfs al moest hij daarvoor reizen. Raadspensionaris Johan de Witt eiste zelfs dat Quellinus de handen voor zijn borstbeeld (Dordrechts Museum, inv.nr. DM/871/S1) naar levend model zou schetsen.
Beeldhouwers keken ook vaak naar hun eerdere realisaties als voorbeeld. Zo baseerde Quellinus zich voor de buste van Benavides op het portret van graaf Frederik III van Schleswig–Holstein–Gottorf, een onderdeel van diens familiegraf in de kathedraal van Schleswig (1661). Quellinus hernam de pofmouwen aan de polsen, de geknoopte sjerp en de maarschalksstaf, een teken van zijn militair gezag. Hij voegde wel elementen toe, zoals de ring aan zijn linkerhand en het ereteken van de Orde van Santiago de Compostella om de hals. Rang en status treden nadrukkelijk op de voorgrond in dit realistische portret. De verzorgde handen, de haren die in losse krullen vallen en de fijne kanten kraag die over het harnas valt verwijzen naar de verfijnde cultuur van vorsten en aristocratie.
Eerdere werken van Quellinus sloten nauwer aan bij de antieke portretsculptuur. Door de toevoeging van de armen is dit portret breder, en het is ook hoger door de afsnijding ter hoogte van het middel. De armbeweging, de houding van de commandostaf en het lichtjes gedraaide hoofd doorbreken het statische en strakke karakter van het beeld. De plastische behandeling van de haren, de sjerp en de wijde hemdsmouwen die uit het harnas bollen, versterkt dat effect nog. De dynamiek die Quellinus in Italië had gezien en die zo typisch is voor de Rubensstijl, en de meer klassieke strengheid die hij in de Noordelijke Nederlanden waarnam, verwerkte hij tot een eigen repertoire. Zo kon hij zich aanpassen aan de wensen van zijn internationale cliënteel.
Deze portretbuste stond opgesteld naast de deur van de Groote Schilderskamer van de Antwerpse Sint-Lucasgilde in het Beursgebouw. In de ruimte stonden nog twee borstbeelden, die nu ook tot de museumcollectie behoren: Juan Domingo de Zuñiga y Fonseca (Lodewijk Willemsens, 1675, KMSKA, inv.nr. 753) en Maximiliaan II Emmanuel (Willem Kerricx, 1694, KMSKA, inv.nr. 678). De drie vormen een ensemble van voorstellingen van gouverneurs van de Spaanse Nederlanden die voor de geschiedenis van het gilde en de academie van belang zijn geweest.
In 1664 kreeg Artus Quellinus I de opdracht om het portret te realiseren. Het gilde leverde het marmer voor de uitvoering. De gerenommeerde beeldhouwer woonde toen in Amsterdam, waar hij werkte aan de decoratie van het stadhuis (nu Paleis op de Dam; zie ook het terracottamodel Apollo en Python, KMSKA inv.nr. IB00.050). In oktober reisde hij naar Brussel om daar een model in klei ‘naer het leven’ te maken. Dit bozzetto bleef niet bewaard, maar staat vermeld als ‘Marcquis Carracena, geboetseert, scheytse van Artus Quellinus’ in de sterfhuisinventaris van Erasmus Quellinus II, de broer van de beeldhouwer (1678).
Het was niet ongebruikelijk dat een beeldhouwer voor prestigieuze opdrachten poseersessies inlaste, zelfs al moest hij daarvoor reizen. Raadspensionaris Johan de Witt eiste zelfs dat Quellinus de handen voor zijn borstbeeld (Dordrechts Museum, inv.nr. DM/871/S1) naar levend model zou schetsen.
Beeldhouwers keken ook vaak naar hun eerdere realisaties als voorbeeld. Zo baseerde Quellinus zich voor de buste van Benavides op het portret van graaf Frederik III van Schleswig–Holstein–Gottorf, een onderdeel van diens familiegraf in de kathedraal van Schleswig (1661). Quellinus hernam de pofmouwen aan de polsen, de geknoopte sjerp en de maarschalksstaf, een teken van zijn militair gezag. Hij voegde wel elementen toe, zoals de ring aan zijn linkerhand en het ereteken van de Orde van Santiago de Compostella om de hals. Rang en status treden nadrukkelijk op de voorgrond in dit realistische portret. De verzorgde handen, de haren die in losse krullen vallen en de fijne kanten kraag die over het harnas valt verwijzen naar de verfijnde cultuur van vorsten en aristocratie.
Eerdere werken van Quellinus sloten nauwer aan bij de antieke portretsculptuur. Door de toevoeging van de armen is dit portret breder, en het is ook hoger door de afsnijding ter hoogte van het middel. De armbeweging, de houding van de commandostaf en het lichtjes gedraaide hoofd doorbreken het statische en strakke karakter van het beeld. De plastische behandeling van de haren, de sjerp en de wijde hemdsmouwen die uit het harnas bollen, versterkt dat effect nog. De dynamiek die Quellinus in Italië had gezien en die zo typisch is voor de Rubensstijl, en de meer klassieke strengheid die hij in de Noordelijke Nederlanden waarnam, verwerkte hij tot een eigen repertoire. Zo kon hij zich aanpassen aan de wensen van zijn internationale cliënteel.
Deze portretbuste stond opgesteld naast de deur van de Groote Schilderskamer van de Antwerpse Sint-Lucasgilde in het Beursgebouw. In de ruimte stonden nog twee borstbeelden, die nu ook tot de museumcollectie behoren: Juan Domingo de Zuñiga y Fonseca (Lodewijk Willemsens, 1675, KMSKA, inv.nr. 753) en Maximiliaan II Emmanuel (Willem Kerricx, 1694, KMSKA, inv.nr. 678). De drie vormen een ensemble van voorstellingen van gouverneurs van de Spaanse Nederlanden die voor de geschiedenis van het gilde en de academie van belang zijn geweest.
Verwervingsgeschiedenis
Geschonken door de kunstenaar voor de schilderskamer van de Sint-Lucasgilde, Antwerpen, 1664; Ecole Centrale du Département des Deux-Nèthes, 1794; overgedragen aan het museum door de Ecole Centrale du Département des Deux-Nèthes, 1810. (1)
(1)
en werd later vermoedelijk bewaard in de Statenkamer van het in stadhuis Antwerpen tot 1863-1869 (zie: Jean Geeraerts, Statenzaal van het stadhuis in Antwerpen, 1856, The State Hermitage Museum, Sint-Petersburg)
Restauratie met steun van Fonds Baillet Latour, 2019
overgedragen door: Ecole Centrale du Département des Deux-Nèthes, 1810
(1)
en werd later vermoedelijk bewaard in de Statenkamer van het in stadhuis Antwerpen tot 1863-1869 (zie: Jean Geeraerts, Statenzaal van het stadhuis in Antwerpen, 1856, The State Hermitage Museum, Sint-Petersburg)
Restauratie met steun van Fonds Baillet Latour, 2019
overgedragen door: Ecole Centrale du Département des Deux-Nèthes, 1810
Copyright en legaal
Deze afbeelding mag gratis gedownload worden. Voor professioneel gebruik of meer informatie kun je het contactformulier invullen. Lees hier meer.
