schilderij

Sneeuwlandschap

Over dit werk

Object details

TitelSneeuwlandschap
Datum1938
Mediumolieverf op doek
Afmeting106 × 101 cm
Inventaris nummer2486
Inscriptiesrechts onder: Jean/ Brusselmans./ 1938.

Meer over dit werk

Brusselmans schilderde ‘genres’ waarin de tijd lijkt stil te staan. In Sneeuwlandschap verbeeldt de schilder de vlakke essentie van een winters ansicht bij hem in de buurt. Die specifieke ansichten heeft hij talloze keren, tijdens alle seizoenen, in de verf gezet en gestructureerd in rasters, met kantelende perspectieven en raakvlakken of blokvormen in heldere, afgelijnde kleuren. Vanaf de jaren 1920 wordt zijn oeuvre vooral gekenmerkt door constante herhalingen van die geblokte motieven, vormelijke aanpassingen en een ‘botte’ manier van schilderen en aflijnen. Zo valt vooral op hoe Brusselmans in Sneeuwlandschap de lucht, het besneeuwde landschap, huisjes en bomen herleid tot hun figuratieve essentie door het gebruik van brede, botte, duidelijk zichtbare borstelstreken. Door het voortdurende ‘geassembleer’ van dezelfde of zeer gelijkaardige beeldmotieven bouwde Brusselmans een zeer herkenbare en persoonlijke vormentaal uit. Zo blijft zijn oeuvre zonder ijkpunt binnen het Europese modernisme en is het moeilijk stilistisch te benoemen, categoriseren of recupereren. Het oeuvre lijkt ook vandaag nog te rijpen. Als schilder van het landelijke leven stond hij nochtans vrij snel gecatalogeerd als een expressionistisch kunstenaar, verwant aan het Vlaamse expressionisme van de kunstenaars in en rond Latem. Het is een stijletiket waartegen de kunstenaar zich zelf tegen verzette. Zo hield Brusselmans er doorheen zijn carrière meer systematische opvattingen over compositie en kleur op na. Voor Brusselmans was het steevast de compositie ‘die ordent, die elk personage of voorwerp zijn plaats aanwijst, die rechte, horizontale of schuine lijnen […] in het schilderij verdeelt’. Robert Hoozee klasseerde Brusselmans eerder bemoeilijkend als een ‘constructivistisch expressionistische’ kunstenaar, met postkubistische invloeden. Misschien is Brusselmans’ oeuvre in de eerste plaats een poging om de regels van de figuratieve kunst op constructieve wijze te verleggen. Daarom correspondeert zijn werk wonderwel – zelfs als atypische modernist – met het befaamde aforisme van Maurice Denis, een van de aartsvaders van het modernisme: ‘Een schilderij (…) is in essentie een plat oppervlak bedenkt met kleuren in een bepaalde verzamelde orde.’ ‘Je suis le peintre de Kouden Haard’, schreef Brusselmans in 1947, wijzend op zijn honkvastheid. De keuze voor het Koudenaerdse (in Dilbeek, Brabant) landschap als een conceptuele pars pro toto was niet enkel een noodzakelijkheid – hij had het niet breed genoeg om veel te reizen – maar ook een bewuste artistieke keuze.